gemiddelde leestijd ca. 9 min.
Omgaan met
pesten
Geweldloze Communicatie kan kinderen helpen om niet naar elkaar uit te halen, maar in plaats daarvan elkaar te steunen.
Omgaan met
Omgaan met pesten
- Pestgedrag waarnemen in tegenstelling tot evalueren, oordelen of interpreteren.
- Begrijpen waarom mensen pesten.
- Plan van aanpak maken tegen pesten en emotionele ondersteuning bieden.
- Tekenen van emotionele stress herkennen, zoals hoofdpijn, nachtmerries, slaapstoringen, enz.
- Door training, onderlinge zelfzorg en veerkracht bevorderen.
- De ‘pestkop’ niet ontmenselijken of kleineren.
Het verband tussen vaardigheden in Geweldloze Communicatie en pesten is dat Geweldloze Communicatie je kan helpen bij de wortel van het pestgedrag van mensen te komen, om zowel slachtoffers als daders te ondersteunen bij het leren genezen en groeien.
Pesten is zowel een reëel fenomeen als een woord dat als eenzijdige interpretatie kan worden gebruikt.
Een van de vier componenten van Geweldloze Communicatie – waarnemen – spoort je aan om duidelijk te zijn over wat waarneembaar is, in tegenstelling tot een evaluatie, oordeel, interpretatie of een verhaal.
Sommige mensen gebruiken de ‘term’ pesten om te verwijzen naar gedrag wat ze niet leuk vinden. Maar toch is het iets ernstigs en vervelends, vooral op scholen maar ook binnen relaties en op werkplekken, dat in dit artikel beschreven wordt.
Ook al zeggen sommige Geweldloze Communicatie beoefenaars dat pesten niet iets waarneembaars is, er zijn echter wel waarneembare gedragingen die als ‘pesten’ beschouwd kunnen worden. Omwille van dit artikel wordt pesten op de volgende wijze gedefinieerd:
Wanneer het woord ‘pesten’ gebruikt wordt, verwijst het naar een herhaalde en systematische poging – vaak in het bijzijn van anderen – om te bedreigen, te intimideren of te vernederen door iemand met meer macht of privileges, naar iemand met minder macht of privileges.
Geweldloze Communicatie is een krachtige aanwinst op elke set gereedschappen om op een medelevende en effectieve manier om te gaan met pesten.
Begrijpen waarom mensen anderen pesten
In de eerste plaats is het belangrijk om te begrijpen waarom mensen anderen pesten.
Mensen – jong of oud – missen vaak de vaardigheden om moeilijke emoties of gevoelens te verwerken. Met name bij kinderen, vooral als ze in een thuis wonen waar veel verdriet heerst.
Soms, als je niet weet wat je met je gevoelens moet doen, verberg je ze of probeer je ze uit de weg te gaan. Het is alsof eenieder een ballon in zijn borst heeft en elke keer als je een gevoel ‘inslikt’ maak je gebruik van een onzichtbaar rietje, zuig je het op en stopt het in die ballon. Hoe meer gevoelens je eraan toevoegt, hoe minder je verwerkt wat er al inzit, hoe meer druk er opgebouwd wordt.
Dit is het moment waarop mensen naar anderen uithalen of pestgedrag vertonen, omdat ze overweldigd worden door hun gevoelens van het moment, evenals alle onverwerkte gevoelens uit het verleden. Om te begrijpen waarom mensen anderen pesten, volgt onderstaand een voorbeeld van een schoolvergadering met levensveranderende gevolgen voor alle deelnemers.
Achter intimiderende boodschappen gaan gewoon mensen schuil die een beroep op ons doen hun behoeften te vervullen.
Tijdens een schoolbijeenkomst over pesten
… beschreef een jongen het verdriet, het isolement en de impact op het gevoel van eigenwaarde die te lijden hadden als gevolg van het gedrag van anderen. De schoolleider riep met opzet niet degene op die het kwetsende gedrag had laten zien, maar liet hem in plaats daarvan in de relatieve anonimiteit van de toehoorders zitten, zodat hij de impact van de woorden die zijn acties omschreven volledig kon opnemen.
Het duurde niet lang of de ‘pestkop’ stak zijn hand op en kreeg gelegenheid om voor de aanwezigen zijn verhaal te vertellen. Nadat hij de impact van zijn acties had gehoord, kon hij rouwen en zich oprecht in het bijzijn van zijn leeftijdgenoten verontschuldigen .
Terwijl de schoolleider hem vragen stelde om proberen te begrijpen wat hem tot zo’n gedrag dreef, beschreef hij dat hij zelf ook veel pijn leed: “Vorige maand verloor ik mijn beste vriend en ik heb thuis niemand die naar me luistert.”
Dit niveau van kwetsbaarheid ontroerde de aanwezigen, en stelde hen in staat de pijn achter het pestgedrag te horen, een sleutel tot het begrijpen waarom mensen anderen pesten. Als gevolg daarvan reikten ze na de bijeenkomst beide leerlingen, die hadden gesproken, de hand. Het herstel van hun relatie begon meteen. De medewerkers, leerkrachten en ouders maakten een plan om situaties – voordat ze escaleerden – aan te pakken en boden tegelijk meer emotionele steun op school.
Tekenen van emotionele stress bij kinderen en volwassenen
Net als in het voorbeeld van de schoolvergadering, kan pesten worden voorkomen door de vroege tekenen van emotionele stress bij kinderen en volwassenen te herkennen. voordat pestgedrag vertoond wordt of voordat er toenemende pijn wordt veroorzaakt.
Dit artikel richt zich op degenen die pestgedrag vertonen. Het is echter belangrijk in gedachten te houden dat degene die aan de ontvangende kant staat eveneens lijdt! Zowel degene – in dit geval de scholier – die gepest werd als degene die pest, verkeren in emotionele pijn!
Enkele typische signalen van emotionele stress:
- Verminderde eetlust, andere veranderingen in eetgewoonten
- Hoofdpijn
- Nieuw of herhaald bedplassen
- Nachtmerries
- Slaapstoornissen
- Maagklachten of vage onderbuik klachten.
Door van tevoren de tekenen van emotionele stress te herkennen kan waar nodig ondersteuning geboden worden, voordat het escaleert. Een vervolg op deze ondersteuning omvat vaak een of meer gefaciliteerde gesprekken om een wederzijds ondersteunende situatie voor alle betrokken partijen tot stand te brengen.
Het doel is om kinderen en jongeren in emotionele nood te helpen steun te krijgen, voordat er pestgedrag plaatsvindt! Maar als er eenmaal iets is gebeurd hebben deze jongeren nog steeds aandacht, zorg, inzet en steun nodig.
Geweldloze Communicatie kan kinderen juist helpen om niet naar elkaar uit te halen, maar in plaats daarvan steun te gaan zoeken. Dit is het beste voor hen en alle anderen; niet louter uit angst of vrees voor straf.
Wanneer kinderen en jongeren training krijgen
Met Geweldloze Communicatie, leren ze betere strategieën voor zelfzorg en zijn daardoor veerkrachtiger en beter in staat om ondersteuning te vragen.
Stel kinderen of jongeren staan aan de ontvangende kant van pesten. Als ze aan een Geweldloze Communicatie training hebben deelgenomen beschikken ze over meer gereedschappen en zodoende over meer mogelijkheden om zichtzelf te helpen. Waaronder:
- Zelfempathie.
- Actief aan de slag met gevoelens van schaamte en zelfverwijt.
- Weten hoe je contact kunt opnemen met volwassenen voor ondersteuning.
- Het vermogen om vriendschap te sluiten met de pestkop en hun verstandhouding omkeren.
- De cirkel van wraak en vergelding doorbreken door op empathie en oprechtheid gebaseerde verbondenheid!
Gekwetste mensen kwetsen immers anderen. Als kinderen en jongeren, die gepest worden, in staat zijn om vanuit mededogen contact te maken met diegene die uithaalt, kan die ander heel vaak een verandering bespeuren en zijn gedrag veranderen. Dit is afhankelijk van het zinsverband, maar het is precies het soort resultaat waar Geweldloze Communicatie vaardigheden in uitblinken.
Ik wil begrijpen wat je werkelijk nodig hebt.
Een handleiding voor Geweldloze Communicatie voor volwassenen en kinderen.
Doelstelling van dit boek. Kinderen leren om oprecht te uiten wat er in hen leeft en om empathisch te luisteren naar wat er in de ander leeft. Dit leidt weg van veroordelingen en leidt tot begrip voor de ander en vermindert pesten en pestgedrag.
Marshall Rosenberg over pesten en Geweldloze Communicatie
Marshall Rosenberg herinnert eraan dat pesterijen eigenlijk tragische uitingen zijn van onvervulde behoeften.
Wat betekent dat?
Iemand die gelukkig, tevreden of voldaan is neemt niet deel aan gedrag dat geassocieerd wordt met pesten.
Wanneer iemand iets doet dat als pesten beschouwd wordt – andere intimideren, bedreigen, dwingen, vernederen of schade toebrengen – kan je ervan uitgaan dat hij of zij een of andere vorm van emotionele pijn heeft.
Dus wat te doen?
Als je je Geweldloze Communicatie vaardigheden inzet bij pesten, zou het eerste zijn wat je kunt doen je niet te laten verleiden de ‘pestkop’ te ontmenselijken of te kleineren. Je ziet enkel iemand met pijn die uithaalt naar anderen.
Als je geweldpleging ziet, is het wellicht nodig om in te grijpen om het fysieke welzijn te waarborgen, waarbij je ‘macht-over’ gebruikt om het leven te beschermen in plaats van te straffen. Vanzelfsprekend toon je met het slachtoffer, dat aan de ontvangende kant van dergelijke gedrag staat, je medeleven
Het dient iedereen als je ook empathie en compassie kunt tonen voor diegene die pest!
Betekent empathie of mededogen tonen dat je het gedrag verontschuldigt, rechtvaardigt of dat je het gedrag goedkeurt!
Nee!
Maar als je Geweldloze Communicatie inzet bij het omgaan met pesten om de diepere behoeften die aan dit gedrag ten grondslag liggen te begrijpen, kun je diegene helpen zijn behoeften te vervullen op een manier die meer in overeenstemming is met de behoeften van de anderen.
Daarom is het nodig heel duidelijk te zijn over herstelrecht in plaats van bestraffend recht. Aan ouders, leerkrachten en anderen die – bij gevallen van pesten – bestraffend handelen nog steeds rechtvaardigen, benadrukt Marshall Rosenberg zich twee vragen te stellen:
- Wat wil je dat de ander doet?
- Wil je weten wat zijn reden is om het te doen?
Als alleen diegene bestraft wordt die anderen pijn doet, gaat men ervan uit dat alle omstandigheden bekend zijn en dat het aan hen is om te beoordelen wie ‘gelijk’ en wie ‘ongelijk’ heeft en daarom wie het ‘verdient’ om gestraft te worden.
Wat nog belangrijker is, door enkel te vertrouwen op bestraffen onderbreek je de energiestroom van de ander om te willen leren en de wil tot verandering. Dit komt omdat iemand die vastzit in een omgeving van schuld, schaamte, boosheid of somberheid bij het vooruitzicht op verdere bestraffing niet gemakkelijk overstapt op een levens begroetende manier.
Geweldloze Communicatie helpt mensen wederkerig meer tevredenstellende manieren te vinden behoeften te vervullen.
Hoe kun je Geweldloze Communicatie inzetten om meer wederkerig tevredenstellende manieren te vinden behoeften te vervullen.? Eigenlijk, heel eenvoudig! Het leerproces is de weg …
Je kunt het leerproces meteen starten door je aan te melden voor een gratis online leertraject, waarbij inspiratie en leerplezier voorop staan.
Mens en Communicatie boeken over Geweldloze Communicatie
Mens en Communicatie is in Nederland en Vlaanderen de grootste uitgever van boeken en een belangrijke voorvechter van Geweldloze Communicatie op veel gebieden.
We begrijpen dat er geen eenvoudige algehele oplossing bestaat voor pesten.
Bewindvoerders, ouders en leerkrachten hebben allemaal ondersteuning nodig om herstelsystemen te creëren in plaats van hun toevlucht te nemen tot louter bestraffende maatregelen.
En ze hebben ook ondersteuning nodig bij het omgaan met hun eigen moeilijke emoties, zodat ze een grotere steun kunnen zijn voor kinderen die het moeilijk hebben. Uiteraard komt pestgedrag voor in veel omgevingen waaronder het onderwijs, binnen persoonlijke relaties en werkplekomgevingen. In al deze situaties zijn de principes van Geweldloze Communicatie toepasbaar.
Geweldloze Communicatie is wereldwijd bekend en heeft bewezen een beproefde methode te zijn voor:
- Het creëren van uitzonderlijke persoonlijke en professionele relaties.
- Medelevend begrip bieden aan anderen en weten wanneer en hoe je er zelf om kan vragen,
- Bij het voorkomen en oplossen van misverstanden en conflicten
- Bij het uiten van de eigen waarheid op een manier die duidelijk en krachtig is en die eerder tot harmonie dan tot conflict leidt,
- Bij het creëren van wederzijds begrip zonder dwang,
Met de boeken van Mens en Communicatie over Geweldloze Communicatie kan je de vaardigheden van Geweldloze Communicatie ontwikkelen om pesten op school, thuis, op het werk en bij andere situaties aan te pakken.
Bijgevolg kun je de tendens naar pesten ombuigen en een samenleving creëren die vriendelijk, menselijker en veerkrachtiger is.