gemiddelde leestijd ca. 7 min.
Reageren op haatzaaien - Deel II
Wanneer je met Geweldloze Communicatie op haatzaaien reageert, kan je drie afzonderlijke methoden gebruiken: zelfempathie, empathie en oprechtheid,
Reageren op haatzaaien met Geweldloze Communicatie
– Deel II
- Verbind je met je eigen gevoelens
- Luister empathisch
- Uit oprecht je bedoelingen. waarnemingen, gevoelens en behoeften
- Blijf stevig verworteld met je eigen waarden
- Nodig uit tot een ander perspectief
- Het geheim: “Een ander zal je eerder horen als hij zich het eerst gehoord voelt.”
- Opmerking: Onthoud dat empathisch begrijpen niet betekent dat je ermee instemt!
Dit is het tweede gedeelte van mijn eerste blog over reageren op haatzaaien. Als je het eerste deel niet gelezen hebt, of je wil het weer in herinnering roepen, klik dan hier. (leestijd is ca. 7 minuten)
Onderstaand de eerste alinea van deel 1, die uitleg geeft over een krachtige basisvaardigheid van Geweldloze Communicatie, waarmee je kunt reageren op haatspraak: empathie
Als je dit deel wilt overslaan, spring dan naar: De opkomst van (online haatzaaien)
Met Geweldloze Communicatie kan je met empathie op haatspraak reageren die je eigen integriteit en de menselijkheid van alle betrokkenen bewaart, inclusief degenen die haatzaaiende taal verspreiden.
Voor de helderheid eerst een korte omschrijving wat empathie is uit zicht van Geweldloze Communicatie.
In de volksmond praten mensen vaak over ‘empathie geven’. Maar technisch gezien ‘geef’ je geen empathie. Wat je geeft is je volledige aanwezigheid, met je hele wezen. Als gevolg hiervan wordt de behoefte van de ander aan empathie en aan diep begrepen worden vervuld. Leren hoe je ‘empathie kan bieden’ – hoe je aanwezig kan zijn met je hele wezen, zodat de ander ervaart dat hij diep begrepen wordt – is een van de essentiële vaardigheden die je met Geweldloze Communicatie leert toepassen.
(Lees hier het hele artikel over het tonen van empathie)
Hoor nooit wat anderen over je denken, je zal langer leven. Hoor dat ze pijn hebben. Hoor niet hun oordeel.
De opkomst van online haatzaaien
In de begindagen van het internet zagen sommige optimistische visionairs cyberspace als het nieuwe ‘globale brein’ dat een snellere evolutie van het menselijke bewustzijn zou inluiden naar meer verdraagzaamheid, vrede, integriteit, zorg, enz. Alles hogere kwaliteiten van het menselijke potentieel.
Zo is het niet helemaal gegaan – of zoals sommige mensen stellen, misschien nog niet.
- Eén ding dat internet, bulletinboards en sociale media mogelijk gemaakt hebben is,
het voor haatgroeperingen eenvoudiger maken dat ze elkaar kunnen vinden, en - het inkaderen van groepen, waarbij elke groep vergelijkbare overtuigingen en verhalen weerkaatst, die hun geloofsovertuiging versterkt.
Soms trekken mensen zich op sites of in groepen terug die alleen bestaan uit gelijkgestemden met vergelijkbare waarden. Daarnaast verhevigen de zoekalgoritmen van de sociale media en video’s het probleem, die mensen blootstellen aan inhoud waarop ze al geabonneerd zijn en die enkel meer van hetzelfde suggereren.
Veel platformen van vroeger en vandaag maken het voor mensen, die haatdragende taal uitten, gemakkelijk om zich te verschuilen achter anonieme uitingen.
In de mate dat er op het internet veilige plekken en omgevingen ontworpen worden zal haatzaaien een plek vinden om te bloeien en misschien zal onze samenleving altijd een bepaalde versie van haatspraak kennen.
Moeilijke situaties met Geweldloze Communicatie aanpakken
Geweldloze Communicatie onderkent dat gewelddadige uitspraken – zoals oordelen, kritiek en rechtvaardiging van straf – tragische uitingen zijn van een of meer onvervulde behoeften.
Waarom tragisch? Omdat deze uitingen vaak tot het tegenovergestelde leiden van waar de spreker echt naar verlangt. Wanneer mensen haatzaaiende uitlatingen gebruiken, is het duidelijk dat hun behoeften niet vervuld werden, met andere woorden, ze hebben pijn!
De uitdrukking ‘gekwetste mensen, kwetsen mensen’ verwijst precies naar dit fenomeen van onverwerkte pijn, ook bekend onder de naam ‘empathietekort’.
Door middel van empathie helpt Geweldloze Communicatie om onverwerkt verdriet te verwerken. Je richt je volledige aandacht op iemand die pijn heeft, en je richt je op zijn gevoelens en behoeften in plaats van hem te veroordelen, te analyseren of te luisteren naar zijn verhalen.
Soms kunnen verhalen over hoe andere groepen mensen zijn, diep in je geest verankerd raken. Wanneer mensen met een pijnlijk (en onverdraagzaam) verhaal empathische aandacht krijgen (in plaats van instemming) staan zij veel meer open voor de feiten en voor het veranderen van hun eigen verhaal over hoe andere mensen zijn.
Geweldloze Communicatie is een procestaal die erkent dat het leven dynamisch is en voortdurend verandert.
Afstandelijke, van het leven vervreemde communicatie – ook wel ‘Jakhalstaal’ genoemd – is een statische taal, wat betekent dat het werkwoord belangrijker is om te bepalen wat iemand is, vooral wie er ‘goed’ of ‘slecht’ is. Dat op zijn beurt weer als rechtvaardiging gebruikt wordt om degenen die als slecht worden beschouwd te (be)straffen.
Geweldloze Communicatie helpt je:
- te onthouden dat degenen die haatdragende taal uiten, mensen zijn,
- te begrijpen dat ze pijn hebben,
- om zelfverantwoordelijk en met mededogen je eigen pijn in de gaten te houden
- je eigen behoeften en die van anderen te begrijpen, en helpt je te onthouden dat achter of onder de woorden die ze gebruiken eveneens behoeften schuil gaan.
Geweldloze Communicatie geeft je de mogelijkheid om met compassie naar hun hart te luisteren en tegelijkertijd je eigen waarden overeind te houden en de deugdelijkheid te ontkennen van hun gedachten en opvattingen die haatzaaien, angst en verdeeldheid tussen mensen veroorzaken. Je verbindt je met de gevoelens en behoeften, in tegenstelling tot het instemmen met standpunten en opvattingen.
Hoe kun je Geweldloze Communicatie gebruiken om te reageren op haatspraak ? Eigenlijk, heel eenvoudig! Het leerproces is de weg …
Je kunt het leerproces meteen starten door je aan te melden voor een gratis online leertraject, waarbij inspiratie en leerplezier voorop staan.
Mensen met pijn gebruiken haatdragende taal
Vanuit het oogpunt van Geweldloze Communicatie komen gevoelens voort uit de universele menselijke behoeften die ofwel vervuld of onvervuld zijn. Als je bijvoorbeeld waarneemt of denkt dat je behoefte aan veiligheid is vervuld, heb je bepaalde gevoelens. Als je waarneemt of denkt dat je behoefte aan veiligheid niet is vervuld, heb je andere gevoelens.
Een ding dat in Geweldloze Communicatie kringen onderkend maar zeer zelden besproken wordt is, wat er in de eerste plaats ervoor zorgt dat ‘behoeften’ ontstaan? (dat wat zeer belangrijk voor je is/de belangrijkste menselijke drijfveren)
De oorzaak die ertoe leidt dat behoeften ontstaan, is de betekenis die wie aan bepaalde situaties of gebeurtenissen geven.
Een trainer Geweldloze Communicatie uit Zuid-Amerika gebruikt het voorbeeld van hondenpoep op een Colombiaans strand, waar duidelijk op een bord aangegeven stond de poep van je hond op te ruimen.
In dit voorbeeld stappen op dezelfde dag op hetzelfde strand 3 personen in dezelfde hondenpoep, en ze hebben elk verschillende behoeften en gevoelens die naar boven komen:
- De eerste is doodsbang. Wat naar voren komt is de behoefte aan veiligheid. Misschien is hij een groot deel van zijn leven ziek geweest en komt de behoefte aan bescherming tegen ziektekiemen naar voren.
- De tweede wordt heel kwaad en voelt zich verontwaardigd. Misschien werkt hij als jurist of accountant, voor hem zijn netheid en orde belangrijk en waardeert hij dat mensen zich aan regels houden. Het staat tenslotte op dat bord: ruim de poep van je hond op!
- De derde stapt in dezelfde hondenpoep en voelt zich opgetogen – omdat hij uit het landelijke deel van Colombia komt waar een populaire uitdrukking is dat als je die dag in hondenpoep stapt, het je geluksdag wordt.
Bij het omgaan met haatdragende taal is het belangrijk te bedenken dat de gevoelens en behoeften echt zijn, maar dat ze gebaseerd zijn op verhalen/overtuigingen/oordelen die onwaar zijn.
Alhoewel Geweldloze Communicatie niet in het diepgaand onderzoeken van onze verhalen gespecialiseerd is – daar bestaan andere methodieken voor – blinkt het uit in het stimuleren van wederzijds begrip tussen individuele mensen, wat zowel bijdraagt aan het opbouwen van vertrouwen als aan het creëren van gezamenlijke resultaten.
Het proces van empathie en oprechtheid zorgt ervoor dat mensen van nature minder star in hun standpunten staan en meestal toegankelijker voor het heroverwegen van hun verhalen.
Dr. Marshall Rosenberg over het reageren op haatzaaien
Mogelijk dat hij – in plaats van zich te verzetten tegen haatzaaien – liever een andere benadering zag: het transformeren!
Marshall Rosenberg demonstreerde consequent hoe je iemand met mededogen op de plek kunt ontmoeten waar hij zich bevindt – in staat om de onderliggende behoeften te horen – ongeacht hoe de ander zich uit!
Hij baseerde dat soort medelevend luisteren consequent op het standvastig hoeden van zijn waarden, die hij op een manier uitte die ook blijk gaf van de zorg voor de menselijkheid van de ander. Het was vaak een voorbeeld van een sterke voorkeur voor de behoeften en waarden die het leven zouden beschermen.
En een van de geheimen die hij deelde om mensen zijn perspectief te laten horen? “Een ander zal je eerder horen als hij zich het eerst gehoord voelt.”
Opmerking: Onthoud dat empathisch begrijpen niet betekent dat je ermee instemt!
Samenvatting
Verbindt je eerst met je eigen gevoelens voordat je op haatspraak reageert. Luister vervolgens op een empathische wijze naar degene die haatzaaiende taal uit.
Reageer door oprecht je eigen bedoelingen, waarnemingen, gevoelens en behoeften te uiten zonder de ander te beoordelen, te beschuldigen of te veroordelen. Blijf standvastig en stevig verworteld met je eigen waarden en nodig de ander uit tot een ander perspectief. Laat je leiden door een van de ‘geheimen’ van Geweldloze Communicatie: “Een ander zal je eerder horen als hij zich het eerst gehoord voelt.”
Mens en Communicatie boeken over Geweldloze Communicatie
Mens en Communicatie is in Nederland en Vlaanderen een belangrijke voorstander van Geweldloze Communicatie en uitgever van boeken.
Geweldloze Communicatie is een unieke aanvulling op je persoonlijke gewoonte, je diepste drijfveren helder te krijgen, moedig te leren vragen wat je wilt, conflicten op te lossen, relaties te verdiepen en wederkerig tevredenstellende oplossingen met anderen te bedenken.
Met onze boeken over persoonlijke groei en ontwikkeling kun je
- uitzonderlijke persoonlijke en professionele relaties creëren,
- anderen medelevend begrip aanbieden,
- weet je wanneer en hoe je datzelfde voor jezelf kunt vragen,
- voorkom en los je misverstanden en problemen op,
- spreek je je eigen waarheid op een heldere, krachtige manier die eerder tot harmonie leidt dan tot een conflict,
- creëer je begrip zonder dwang.
Of je nu al een tijd aan het leren bent of helemaal aan het begin staat om Geweldloze Communicatie te leren, Mens en Communicatie heeft een veelvoud aan boektitels over Geweldloze Communicatie, in het onderwijs, voor de opvoeding en op de werkplek die jou en de mensen om je heen helpen je emotionele intelligentie, interpersoonlijke en communicatieve vaardigheden te ontwikkelen.