Zelfempathie
toepassen

Zelfempathie leren gebruiken

Zelfempathie in combinatie met stille empathie vormen binnen Geweldloze Communicatie de centrale componenten van het vijandbeeldproces.

In gesprekken met anderen kan men vaak geprikkeld raken. De prikkel kan ontstaan door iets wat een ander zei of deed of door iets wat je zelf deed of zei. Zonder begrip hiervan leidt een prikkel vaak tot een reflexmatige reactie.

Je kan daarentegen op het moment dat je dat beseft, ervoor kiezen om in te grijpen en een andere manier van reageren uitproberen. Als je de voordelen van een andere manier van reageren gaat inzien en verder gaat ontwikkelen, ga je na verloop van tijd steeds meer nieuwe manieren ontdekken om te reageren. 

Op welke wijze kan je ingrijpen? 

Dat doe je door middel van een zelfempathieproces.

Met zelfempathie pas je innerlijk en in stilte de basisstappen – waarnemen, gevoelens, behoeften, verzoeken – van Geweldloze Communicatie toe. Je herkent op deze wijze wat er werd gezegd of wat er gebeurde (het waarnemen van een situatie) en maakt die los van het oordeel dat je erover hebt.

Vervolgens bepaal je hoe je je hierdoor voelt en welke behoeften er door de woorden of de actie wel of niet werden vervuld. Deze stap is essentieel om je gevoel van welzijn en heelheid te behouden.

Het zelfempathieproces

Alhoewel er meerdere ingangen zijn om via het zelfempathieproces in contact te komen met jezelf, spelen in het bijzonder de behoeften een krachtige rol. Als je je perspectief kan wijzigen van: “Zij maakt me verdrietig” naar “Als ik haar dat hoor zeggen voel ik me verdrietig, omdat ik behoefte heb aan begrip.” beschrijf je je innerlijke belevingen die ontstaan omwille van hetgeen dat je waarneemt en omwille van wat er op dat ogenblik buiten je om gebeurt.

De zin “Zij maakt me verdrietig.” suggereert dat ‘zij’ degene is die de controle heeft. Ze zorgt ervoor dat je verdrietig bent. Hierdoor wordt je machteloos en kan je je niet anders dan bedroefd voelen. Als je deze taal spreekt, geef je je macht uit handen. Dit soort taalgebruik beïnvloedt je eigen reacties en gevoelens op een onaangename manier.

Als je echter zegt: “Als ik hoor wat zij zegt, voel ik me bedroefd omdat ik behoefte heb aan begrip.” zeg je hiermee dat je weet waarom je je bedroeft voelt en dat haar gedrag de aanleiding is en niet de oorzaak van wat je voelt en beleeft. Het gebruik van het woord ‘omdat’ herinnert je (en anderen) eraan dat je begrijpt dat je verdriet voortkomt uit je behoeften en je interpretatie van haar gedrag. Hierdoor vermijd je de ander de schuld te geven.

Waarnemingen en behoeften gebruiken

Wanneer je een taal vanuit waarnemingen en behoeften gebruikt, vertel je vanuit je waarnemingen van wat je is overkomen. Het woord ‘omdat’ laat de mogelijkheid open dat anderen, die hetzelfde gedrag waarnemen, mogelijk heel anders reageren. Heb je weleens met vrienden naar een film gekeken waarbij de één tot tranen geroerd was en een ander niet? Je keek en luisterde naar dezelfde films, maar omdat iedereen van jullie andere levenservaringen heeft, keek ieder van jullie met een ander perspectief naar de film en de wereld.

Met je taalgebruik kan je aangeven dat je innerlijk welzijn en je reacties niet het gevolg zijn van iemands gedrag. Natuurlijk ben je verdrietig. Dit is echter het resultaat van je innerlijke processen. Als je je gevoel van innerlijk welzijn afhankelijk maakt van het gedrag van anderen om je een volgende keer niet verdrietig te voelen dan zou je niet erg hoopvol gestemd zijn. Je bent echter hoopvol gestemd als je denkt dat je verdriet het gevolg is van je interpretaties.

Je interpretatieproces kan je in de loop van de tijd beïnvloeden, en zelfempathie kan je hierbij helpen.

Stille empathie

Het proces van stille empathie is gelijk aan het proces van zelfempathie, behalve dat je innerlijk onderzoek doet naar een ander in plaats van naar jezelf.